Ngày 11/4 vừa qua, trên trang Blog cho Steam, nhân viên của “gã khổng lồ” Valve đã đăng tải thông báo về một số cập nhật trong cài đặt bảo mật trang cá nhân của người dùng. Có lẽ đã từ lâu, chẳng ai lạ gì việc Valve thay đổi một tính năng quan trọng của Steam chỉ như một cú… búng tay. Và khía cạnh mà Valve gọt giũa lần này thuộc về bảo mật quyền riêng tư, một vấn đề chắc chắn ít “dậy sóng” hơn các quyết định ảnh hưởng tới giá cả, như chính sách phân vùng hay hỗ trợ đơn vị tiền tệ mới nào đó.
Nhưng một tập đoàn lớn như Valve không thể thay đổi “vì hôm nay trời đẹp nên ta thích thế” được. Mọi sự đều có lý do đi kèm với nội dung và hệ lụy. Vậy nên hãy cùng Vietgame.asia tới chủ để “mở hàng” của loạt bài “Sâu hơn một ánh nhìn” để cùng phân tích, suy đoán sâu hơn về quyết định cải tiến cài đặt bảo mật cho trang cá nhân của Steam và xem nó ảnh hưởng tới bạn thế nào nhé!
Bạn đã bao giờ nghe tới mạng xã hội Facebook? Một trang web “nho nhỏ” với chỉ hơn một tỉ người dùng? Mới gần đây, trang web “nho nhỏ” này đã dính phải vụ bê bối bảo mật thông tin khiến cho dữ liệu của một số “ít” (tầm 87 triệu) người dùng đã bị bán cho một công ty tư nhân chuyên về khai phá, môi giới dữ liệu mang tên Cambridge Analytica. Sự việc này đã khiến cổ phiếu Facebook tụt thê thảm, Mark Zuckerberg phải ra điều trần trước Quốc hội Mỹ và khẳng định lại với nhân loại rằng: Ở thời buổi công nghệ thông tin này, sự riêng tư có lẽ thật… xa xỉ.
Nhưng chúng ta ở đây không phải đề bàn về Facebook, mà là việc Valve thay đổi các cài đặt riêng tư cho trang cá nhân của người dùng Steam. Rất nhiều người cho rằng Valve muốn thể hiện mình “chơi đẹp” trong mắt người dùng. Cũng có thể đúng thôi, nhưng lý do đó hời hợt quá. Một quyết định lớn như thế này liệu có gì đó sâu hơn, liên quan trực tiếp tới một sợi dây pháp lý nào đó không? Có vẻ là có đó, và sợi dây đó được “cầm trịch” bởi Liên Minh Châu Âu EU.
Theo đó, quy định về bảo vệ dữ liệu chung (General Data Protection Regulation, hay “GDPR”) đã được chấp thuận từ 27/4/2016 sẽ đi vào hiệu lực ngày 25/5/2018. Đương nhiên quy định này có rất nhiều mục, thắt nút chặt chẽ hơn về cách mà thông tin riêng tư người dùng được xử lý, và Valve chắc chắn phải tuân theo nếu không muốn bị EU cho “về vườn gặm cỏ”.
Tuy nhiên, bạn hãy đặc biệt lưu ý tới Điều 4, Mục 11, Văn kiện liên quan số 32. Theo đó, trang web bạn đang truy cập có tính năng “ẩn đi” hay “hiển thị” thông tin cá nhân, thì GDPR quy định tính năng này phải để mặc định là “ẩn đi”. Bạn muốn chỉnh sang “hiển thị”? Không vấn đề, tùy bạn, nhưng trước khi bạn thay đổi gì, trước khi bạn muốn điều chỉnh gì đó, thì thông tin cá nhân của bạn phải được mặc định là “ẩn đi”. Điều này nghe có vè không lớn, nhưng chính nó sẽ kéo theo một loạt hệ lụy về sau.
Theo như thông báo từ Steam Blog, có ba thay đổi lớn trong bảo mật quyền riêng tư như sau:
- Giờ đây, bạn có thể lựa chọn ai được quyền xem thông tin về game của bạn như: số game sở hữu, game đang mong muốn, thời lượng chơi, thành tích, trang thái chơi và game đang chơi.
- Bạn có thể ẩn đi thời gian chơi, bất kể cài đặt hiển thị thông tin về game được lựa chọn như thế nào.
- Ngoài ra, chố độ “Tàng hình” (Invisible) cũng sẽ được đi vào hoạt động sớm, bên cạnh ba chế độ Online, Away và Offline. Invisible sẽ cho phép bạn xem danh sách bạn bè đang trên mạng và trò chuyện với họ, trong khi họ sẽ thấy bạn đang hiển thị Offline.
Ngoài ra, nếu người dùng mong muốn phản hồi điều gì, họ có thể lên trang diễn đàn của Steam để trình bày (còn Valve có nghe theo không thì là… câu chuyện khác).
Điều mà thông báo trên không nhắc tới là tùy chọn hiển thị thông tin về game của người dùng sẽ được mặc định hiện thị ở dạng “ẩn đi”, đúng như GDPR quy định. Mục đích của GDPR là nhắm tới bảo mật những thông tin mang tính cá nhân quan trọng như tên, nhận dạng, địa chỉ, email… còn số game người đó sở hữu và thời gian chơi, nếu có tính tới thì cũng chắc chắn nằm cuối đáy danh sách này. Đương nhiên, quy định và thực tế luôn có nhiều vấn đề uẩn khúc, gây tranh cãi chán, nên “luật sư” mới là một nghề. Nhưng có vẻ Valve đã chọn cách “chặn nhầm còn hơn ăn gậy”, chuyển hết mọi thứ về mặc định là “ẩn đi”. Điều đó dẫn tới các trang phân tích thông tin về game từ người dùng, đặc biệt là SteamSpy, sẽ phải… khóc.
Valve just made a change to their privacy settings, making games owned by Steam users hidden by default.
Steam Spy relied on this information being visible by default and won't be able to operate anymore.https://t.co/0ejZgRQ6Kd
— Steam Spy (@Steam_Spy) April 11, 2018
Đại đa số người dùng Steam gần như không quan tâm tới những gì hiển thị trang cá nhân mà chỉ muốn chơi game thôi. Vậy nên nếu Steam mặc định “ẩn đi” thông tin về game, Steam Spy sẽ không thể lấy được thông tin từ đại đa số họ. Do vậy, các thông tin mà trang này thu thập sẽ thuộc về số ít, không chính xác và chẳng còn ý nghĩa gì. Và càng đáng tiếc hơn khi Steam Spy được coi là công cụ hữu dụng bậc nhất cho ai muốn tìm hiểu thông tin về một game cụ thể, như số người sở hữu một tựa game, số người đang chơi… Nhưng cập nhật này của Valve đã khiến cho Steam Spy sụp đổ hoàn toàn. Và đáng chú ý là tất cả đều có thể được cứu vãn nếu Valve làm việc “đơn giản như đan rổ”: chuyển mặc định chọn thông tin về game là “hiển thị” cho mọi người.
To reiterate – it's not because of the new privacy settings. It's because Steam just made everyone's gaming library hidden by default (this wasn't in their blog post).
— Steam Spy (@Steam_Spy) April 11, 2018
Cuối cùng, Valve không đả động gì GDPR trong thông báo mà những thay đổi này là do “phản hồi từ cộng đồng”. Tuy nhiên, nếu vậy thì hà cớ gì phải để mặc định bảo mật là “ẩn đi”, có mấy ai mong muốn “thắt chặt” bảo mật quyền riêng tư cá nhân mà lại không biết chỉnh tùy chọn trong Steam, phải để Steam mặc định hộ?
Tương lai như thế nào, liệu Valve có thay đổi và đặt lại mặc định hiển thị thông tin để cứu giúp một trang web vô cùng hữu ích như Steam Spy? Hay Valve sẽ tự tạo ra công cụ “cây nhà lá vườn” để giúp người dùng? Chỉ có thời gian mới trả lời được.
Còn bây giờ, bạn có thể yên tâm rằng 1000 giờ chơi mà bạn ném vào SENRAN KAGURA Peach Beach Splash sẽ không bị bàn dân thiên hạ sờ mó đâu.Bảo vệ quyền riêng tư cá nhân là điều ai cũng nên quan tâm, nhưng ở cái giá nào, mức độ nào thì phù hợp mới là sự đáng bàn. Nếu bạn có ý kiến gì về vấn đề này, hãy đóng góp ở dưới để Vietgame.asia và mọi người cùng bàn luận. Còn bây giờ, xin tạm kết thúc chủ để này và hi vọng sẽ có dịp gặp lại bạn đọc trong một bài viết “Sâu hơn một ánh nhìn” khác trong tương lai.
