Loạt game Mass Effect được “nhào nặn” bởi BioWare từng được ví như là “Star Wars của làng game”, không phải chỉ vì cùng sở hữu bối cảnh khoa học giả tưởng quy mô lớn, mà còn nằm trong cái cách mà nhà phát triển game đến từ Canada xây dựng một thiên hà vũ trụ rộng lớn cùng với bề dày lịch sử kéo dài hàng trăm triệu năm.

Trong phần đầu tiên của “biên niên sử Mass Effect“, Vietgame.asia sẽ gửi đến các bạn tóm tắt những mốc thời gian quan trọng đã diễn ra trong vũ trụ Mass Effect.

BÀI VIẾT SỬ DỤNG TƯ LIỆU TỪ MASS EFFECT WIKI.

THỜI KỲ – TIỀN SỬ

1 Tỷ năm TCN – BC

Leviathan là chủng tộc đầu tiên đặt ách thống trị tại dải ngân hà. Chúng tự cho mình là chủng tộc thượng đẳng nhất toàn thể ngân hà, coi mình là điểm cân bằng của đường thẳng vũ trụ. Đối với những chủng tộc khác thấp cổ bé họng hơn, Leviathan đề nghị chúng đổi “vật tế” để lấy sự an toàn dưới nền đô hộ.

Các chủng tộc dưới trướng Leviathan bắt đầu tạo nên Synthetic (máy móc sở hữu trí thông minh nhân tạo cấp cao, ví dụ như Geth) và chúng bắt đầu nổi dậy chống chính quyền, điều này khiến cho Leviathan tạo ra một AI mang tên “Intelligence” (mà sau này được Shepard khám phá ra rằng nó chính là Catalyst) nhằm mục đích là bảo tồn thực thể sống Organic bằng cách tạo nên những con “tốt thí” để tìm kiếm và lưu trữ thông tin di truyền trên khắp dải ngân hà.

Tuy vậy, Intelligence lại nảy sinh ra một ý tưởng mới: nó phản bội chính Leviathan, ra lệnh cho những con tốt thí tàn sát toàn bộ chủng tộc Leviathan và tạo nên con Reaper (chủng tộc đầu tiên lai trộn giữa Synthetic và Organic) đầu tiên – Harbinger. Từ đây, chủng tộc Reaper hình thành và bắt đầu kỷ nguyên “thu thập” những nguồn tài nguyên quý giá của Organic. Song song với đó, Intelligence cũng tạo nên mạng lưới Mass Relay giúp đẩy nhanh tiến trình thu thập của Reaper và thúc đẩy sự phát triển của nền văn minh ngân hà.

THỜI KỲ – TIỀN-PROTHEAN

1 Tỷ năm TCN – 68,000 năm TCN

• 1,000,000,000 TCN: Một con Reaper tên là Leviathan of Dis bị chủng tộc Leviathan xử tử. Xác của nó yên nghỉ tại hành tinh Jatar trong suốt 1 tỷ năm.
• 37,000,000 TCN: Một chủng tộc vô danh tấn công một con Reaper bằng vũ khí Mass Accelerator tận dụng lực đẩy từ trường.  Viên đạn bay xuyên qua Reaper, vô hiệu hóa nó và khiến nó trôi lơ lửng không không gian. Cuối cùng, viên đạn đâm vào hành tin Klendagon tạo thành thung lũng Great Rift.
• 298,000 TCN: Chủng tộc Arthenn xuất hiện tại hệ mặt trời Zelene, sinh sống trên hành tinh Helyme cho đến khi sự sống tại nơi đây bị hủy diệt không rõ nguyên nhân. Dấu tích cuối cùng của họ là ở hai hành tinh Epho và Gaelon.
• 125,000 TCN: Hai chủng tộc Thoi’han và Inusannon lao vào cuộc chiến tranh giành lấy hành tinh Eingana, biến nơi đây trở thành nghĩa địa tàu chiến. Nguồn tài nguyên Element Zero rơi vãi và làm nhiễm bẩn môi trường xung quanh, khiến cho một số loài bị tuyệt chủng, số khác thoát chết có biểu hiện sở hữu năng lực biotic.

THỜI KỲ – TIỀN-HỘI ĐỒNG NGÂN HÀ

68,000 TCN – 500 TCN

• 68,000 TCN: Prothean là chủng tộc đầu tiên đoạt được thành tựu du hành không gian và khám phá ra công nghệ Mass Relay từ loài Inusannon đã tuyệt chủng. Họ bắt đầu hình thành một nền văn minh mới tập hợp toàn thể ngân hà thông qua mạng lưới Mass Relay và lấy Citadel làm trụ sở chính.
• Prothean từng phải đối mặt với một chủng tộc máy móc đe dọa đến sự tồn tại của họ. Để chống lại mối nguy này, Prothean tập hợp tất cả các chủng tộc khác, lập nên đế chế Prothean và đẩy lùi sự tấn công của máy móc. Sự kiện này được gọi là “Metacon War”.
• 48,000 TCN: Giai đoạn này được coi là sự sụp đổ của Prothean khi Reaper tiến công vào Citadel. Họ bị tấn công bất ngờ và thất thủ mặc dù đã biết đến sự tồn tại của Reaper và cố gắng chuẩn bị cho đợt “thu thập” của chúng. Trong vòng vài trăm thế kỷ sau đó, Prothean đấu tranh chống lại Reaper tại từng hệ mặt trời, từng hành tinh, từng thành phố, nhưng những nỗ lực đó vẫn chưa đủ để cản bước tiến của Reaper. Chúng tiêu diệt hết số Prothean còn lại cùng với những chủng tộc cùng thời, lui vào màn đêm và chờ đợi đến đợt thu thập tiếp theo.
• 13,000 TCN: Chủng tộc Turian bắt đầu hình thành nền văn minh tại hành tinh Palaven.
• 6,000 TCN: Để thoát khỏi vụ nổ mặt trời trong thái dương hệ mà mình đang sinh sống, chủng tộc không rõ tên (tạm gọi là Virtual Alien) tạo nên một con tàu không gian được trí thông minh nhân tạo (AI) điều khiển, trong đó có những chiếc siêu máy tính chứa đựng chương trình thực tế ảo được tham gia bởi 1 tỷ thành viên của chủng tộc đó. Con tàu bắt đầu cuộc hành trình của mình và kéo dài suốt 8,000 năm sau đó.
• 1,900 TCN: Tuchanka, quê nhà của chủng tộc Krogan, bước vào kỷ nguyên hạt nhân. Trong lúc xung đột toàn cầu diễn ra, các loại vũ khí mang tính hủy diệt diện rộng tham gia vào cuộc chơi. Kết quả là chủng tộc Krogan bắt đầu chia bè kết phái trong lúc sinh tồn giữa điều kiện khắc nghiệt tại quê nhà.
• 1,800 TCN: Một siêu tân tinh (supernova) đẩy Mu Relay (chiếc Mass Relay duy nhất đi tới tinh cầu Pangaea Expanse) ra khỏi vị trí ban đầu. Mu Relay hoàn toàn mất tích trong vài thế kỷ cho đến khi Rachni tìm ra nó.
• 580 TCN: Sau khi khám phá ra khả năng dịch chuyển nhanh hơn tốc độ ánh sáng (FTL) dựa vào công nghệ của Prothean, chủng tộc Asari tìm ra vị trí của Citadel – nơi giao thoa của hàng loạt Mass Relay trong dãy ngân hà.
• 520 TCN: Chủng tộc Salarian tìm ra Citadel và bắt đầu mối quan hệ ngoại giao với Asari.

THỜI KỲ – HỘI ĐỒNG NGÂN HÀ THÀNH LẬP

500 TCN – 1 CN

Hội đồng thiên hà Citadel được thành lập. Asari hợp tác cùng với Salarian biến Citadel trở thành trung tâm của cộng đồng thiên hà. Đây cũng là năm khởi đầu cho dòng thời gian Galactic Standard.

Để tỏ thái độ cởi mở với đồng minh Asari, chính phủ Salarian bắt đầu chia sẻ thông tin về chương trình đào tạo điệp vụ League of One. Lo ngại về việc danh tính bị rò rỉ, các thành viên của League of One “biến mất” trong thời gian ngắn rồi quay lại và ám sát tất cả những người trong cuộc thuộc chính phủ. Biệt đội Special Task Group cuối cùng triệt hạ được League of One.

Mối quan hệ ngoại giao đầu tiên giữa Citadel với chủng tộc Volus cho ra đời loại tiền tệ được thống nhất chung là “credit” và được đưa vào sử dụng tại tất cả các cỗ máy kinh tế đang hoạt động trong ngân hà.

Cuộc nội chiến Unification War của chủng tộc Turian bùng nổ giữa các khu vực biệt lập “phân biệt vùng miền” bên ngoài Palaven. Sau khi tiêu tốn vài năm đấu tranh bằng vũ lực, chính phủ Turian dẹp loạn trong hòa bình, song sự căm phẫn lẫn nhau giữa các bè phái Turian tiếp tục dai dẳng trong hàng thập kỷ sau đó.

Hội đồng ngân hà đặt cách cho tộc Volus trở thành chủng tộc ngoài hội đồng đầu tiên sở hữu đại sứ quán tại Citadel, thay vì trao cho chiếc ghế của hội đồng.

Mối quan hệ ngoại giao với chủng tộc Batarian được thiết lập và họ giành được đại sứ quán chỉ một thế kỷ ngay sau đó.

Asari khám phá hệ mặt trời của tộc Elcor và giúp đỡ họ tìm kiếm và kích hoạt chiếc Mass Relay gần quê nhà của họ. Elcor hình thành mối quan hệ buôn bán, trao đổi tín nhiệm ở Citadel và giành được đại sứ quán không lâu sau đó.

Hai chủng tộc Hanar và Quarians là hai thành viên cuối cùng gia nhập mạng lưới Citadel.

THỜI KỲ – HỘI ĐỒNG NGÂN HÀ TIẾP QUẢN

Công Nguyên: 1 CN – 900 CN

• 1 CN: Rachni – chủng tộc côn trùng với trí thông minh cực cao, được khám phá khi một đoàn thám hiểm của Citadel du hành đến thái dương hệ của Rachni thông qua Mass Relay. Rachni tỏ thái độ thù địch và tuyên chiến với phần còn lại của thiên hà. Thỏa hiệp với đầu đàn Rachni Queen là điều bất khả thi bởi chúng tồn tại bên trong các hang ổ dưới lòng đất bao bọc bởi khí độc.
• 80 CN: Cuộc chiến chống lại Rachni tiếp diễn. Salarian “thâu tóm” Krogan và biến chúng trở thành mũi giáo tấn công của hội đồng ngân hà Citadel. Krogan vượt qua được điều kiện tự nhiên khắc nghiệt tại những hành tinh của Rachni, truy đuổi chúng tới tận hang ổ và biến đầu đàn trở thành tro bụi.
• 300 CN: Rachni chính thức bị xóa sổ. Để tuyên dương công lao của Krogan trong cuộc chiến, hội đồng ngân hà đưa họ quay trở lại quê nhà Tuchanka trong lành, dẫn đến dân số Krogan bắt đầu bùng nổ.
• 300 CN – 700 CN: Dân số Krogan càng ngày phát triển một cách đáng lo ngại, dẫn đến sự xuất hiện của các đặc vụ Spectre (Special Tactics and Reconnaissance) được chỉ định bởi Citadel.
• 693 CN: Beelo Gurji trở thành đặc vụ Spectre đầu tiên.
• 700 CN: Các “lãnh chúa” Krogan thôi thúc những thành viên tham gia vào cuộc chiến Rachni thôn tính các hành tinh của những chủng tộc khác nằm trong vòng quản lý bởi Citadel. Hội đồng ngân hà yêu cầu Krogan rút quân khỏi thuộc địa Lusia của chủng tộc Asari, nhưng Krogan từ chối. Các đặc vụ Spectre tấn công các cơ sở hạ tầng của Krogan. Cuộc nổi dậy Krogan bùng nổ.
• Hội đồng liên lạc với Turian và yêu cầu họ giúp đỡ đẩy lùi mối hiểm họa của Krogan. Sau khi Krogan trả lời đòn tấn công của Turian bằng cách sử dụng vũ khí gây sát thương diện rộng lên các hành tinh của Turian, họ thề sẽ ngăn chặn Krogan và không để chúng tạo ra mối hiểm họa nào trong tương lai nữa.
• Sau khi Turian gia nhập cộng đồng thiên hà, Volus được chấp nhận trở thành chủng tộc “khách” của Turian.
• 710 CN: Nhận ra rằng Krogan sẽ không bỏ cuộc nếu như chúng vẫn có lợi thế về quân số, Turian tấn công Krogan bằng loại vũ khí hóa học được sáng chế bởi Salarian được biết đến với tên gọi “Genophage”. Dân số Krogan bắt đầu thuyên giảm.
• 800 CN: Cuộc nổi dậy Krogan chấm dứt. Turian đóng vai trò là đầu tàu quân sự chính và giữ nền hòa bình khỏi tàn dư Krogan. Sau sự kiện này, hội nghị Citadel chính thức được thành lập.

THỜI KỲ – HỘI ĐỒNG NGÂN HÀ TIẾP QUẢN

900 CN – 2157 CN

• 900 CN: Turian dành được chiếc ghế của hội đồng ngân hà nhờ vào công lao đẩy lùi cuộc nổi dậy của Krogan.
• 1400 CN: Hành tinh Rakhana, quê nhà của chủng tộc Drell đón nhận sự mở rộng công nghiệp hóa, nhưng nơi đây cũng bắt đầu gánh chịu những ảnh hưởng nặng nề về mặt môi trường.
• 1600 CN: Xuất hiện một số tin đồn về việc phát hiện Collector tại Terminus, tuy nhiên chúng bị bác bỏ do thiếu chứng cứ.
• 1755 CN: Ba đứa con gái của Samara (Asari Justicar gia nhập Shepard trong Mass Effect 2)  được chuẩn đoán gặp phải chứng Ardat-Yakshi (hội chứng ảnh hưởng thần kinh dẫn đến hành vi nguy hiểm tột cùng của chủng tộc Asari). Rila và Falere chấp nhận đi đày tới hành tinh Lesuss, trong khi Morinth trốn thoát. Samara nuôi lời thề của Justicar trong mình và truy đuổi Morinth trong suốt 430 năm.
• 1880 CN: Aria T’Loak tới Omega, trạm không gian được coi là “thiên đường” của những thế lực ngầm. Aria được thuê bởi tay Krogan đầu sỏ và trở thành tay sai đắc lực của hắn.
• 1895 CN: Geth, những “cỗ máy” được chế tạo bởi chủng tộc Quarian với mục đích giúp ích trong việc lao động chân tay, bắt đầu tự nhận thức do ảnh hưởng của AI. Lo ngại về cuộc đảo chính của Geth, người Quarian dần dần vô hiệu hóa chúng, khiến chúng bắt đầu nổi dậy chống lại “chủ nô” Quarian. Sự kiện này được gọi là “Geth War” (đối với Geth thì là “Morning War”). Cuối cùng, Geth đánh đuổi Quarian ra khỏi quê nhà của họ, những Quarian còn sót lại trở thành dân du mục ngoài không gian trên hạm đội Migrant Fleet. Trái ngược với những dự đoán, Geth không ra khỏi hệ mặt trời của người Quarian và vào tận khu vực của Citadel, mà chúng lại tự cách ly mình tại Perseus Veil. Để trừng phạt người Quarian vì đã tạo ra Geth, hội đồng thiên hà đóng cửa đại sứ quán Quarian tại Citadel.
• 1921 CN: Geth bắt đầu xây dựng cơ sở hạ tầng với mục đích đưa tất cả mọi chương trình điều khiển Geth đồng loạt, giúp chúng mở rộng “sức chứa” chương trình đến mức tối đa (Geth liên kết mọi chương trình và “ý nghĩ” của chúng với nhau, còn vẻ ngoài Synthetic chỉ là bức bình phong chứa đựng chương trình của chúng, cũng là lý do vì sao Legion hay tự xưng là “we” thay vì “I”), cũng là mục tiêu chính để đạt phát triển nền văn minh Geth.
• 1961 CN: Vào ngày 12 tháng 4, phi hành gia Yuri Gagari mở ra cột mốc đầu tiên của nhân loại khi trở thành người đầu tiên bay vào vũ trụ trên con tàu Vostok-1.
• 1969 CN: Ngày 20 tháng 7, phi hành gia Lance Amstrong đặt chân trên Mặt Trăng sau khi đáp xuống từ tàu Apollo 11.
• 1980 CN: Aria T’Loak giành quyền cai quản Omega sau khi đánh bại tên krogan đầu sỏ, chế nhạo hắn bằng cách ban cho tước hiệu “Patriarch” (tộc trưởng) và coi đó như một lời cảnh báo cho mọi kẻ thù của y.
• 2000 CN: Drell bắt đầu cộng tác với chủng tộc Hanar. Với việc quê nhà Rakhana hoàn toàn cạn kiệt tài nguyên và không có khả năng du hành vũ trụ, chủng tộc Drell phó mặc cho số phận khi dự đoán rằng dân số sẽ tụt giảm mạnh cho đến năm 2025. Hanar mở một cuộc tản cư quy mô lớn và cứu sống 375,000 Drell và mang họ tới hành tinh Kahjee. 11 tỷ Drell còn lại chết dần chết mòn, các cuộc xung đột nổ ra khi người dân tranh giành những nguồn lương thực cuối cùng.

• 2070 CN: Tỷ phú Victor Manswell, cảm thấy không hài lòng về tiến độ của công cuộc khám phá vũ trụ của loài người, cuối cùng tự túc chuyến bay dành cho riêng ông.
• 2075 CN: Chuyến tàu của Manswell khởi động thành công tại Trái Đất và đáp xuống sao Nam Môn Nhị (Alpha Centauri) với 300 người tham gia được “đông lạnh”. Họ hoàn toàn bị mất liên lạc trong khoảng thời gian ngắn ngay sau đó.
• 2077 CN: Năm sinh của tiến sỹ Liara T’Soni.
• 2103 CN: Thành phố Lowell thuộc quyền quản lý của cơ quan vũ trụ châu Âu ESA được đặt tại khe nút Eos trở thành khu vực đầu tiên được chiếm đóng bởi loài người trên sao Hỏa.
• 2125 CN: Tộc Yahg được tìm thấy trên hành tinh Parnack. Các đại sứ được hội đồng ngân hà Citadel cử đi với mục đích thương thuyết ngoại giao đều bị Yahg xử tử, điều này khiến cho hội đồng ngừng mọi nỗ lực trong việc thương thuyết và tuyên bố cấm cửa Parnack.
• Không lâu sau đó, một con Yahg bị Shadow Broker bắt với mục đích “nghiên cứu”. Với sự trợ giúp của Shadow Broker, con Yahg âm thầm đeo lên mình danh tính bí ẩn trong tập đoàn của Shadow Broker với tên gọi “Operative Kechlu”. Sau khi phát giác ra hắn, Broker cố gắng tìm cách thủ tiêu con Yahg nhưng thất bại, nó thế chỗ Shadow Broker và dẫn dắt tập đoàn này trong 60 năm tiếp theo.
• 2134 CN: Năm sinh của đô đốc Steven Hackett.
• 2137 CN: Năm sinh của sỹ quan David Anderson
• Tập đoàn Eldfell-Ashland Energy giới thiệu quy trình tiết chế khí Helium-3 từ bầu khí quyển của sao Thổ.
• 2139 CN: Năm sinh của Saren Arterius và Kahlee Sanders.
• 2143 CN: Trạm vũ trụ Gagarin được thi công bên trong quỹ đạo của sao Diêm Vương.
• 2146 CN: Năm sinh của Thane Krios.
• 2147 CN: Dấu tích của nguồn tài nguyên Element Zero được tìm thấy trên sao Hỏa.