Stellaris – Nhìn ra cửa sổ, bạn đang nhìn thấy gì?

Một khoảng không vĩnh hằng rộng lớn.

Với tay ra và nắm lấy nó, giờ đây khoảng không đó lại trông thật nhỏ bé.

Lấy ngón tay che giữa không trung, những ngôi sao mất dạng trong chốc lát.

Nhưng khi ta hét lên thật to thì lại không có điều gì xảy ra cả.

BẠN SẼ THÍCH

Khúc opera lãng mạn của những vì sao

“Romance” (lãng mạn) là một từ có 7 chữ cái, tương tự với “conquer” (chinh phục).

Stellaris là một áng thư hùng lãng mạn của điệp khúc du hành trong không gian, và mục tiêu cuối cùng của bạn không gì khác chính là chinh phục cõi vĩnh hằng của thiên hà vô tận này.

Trước khi chinh phục những hành tinh xa xăm và kết giao với những chủng tộc vũ trụ đầy bí ẩn, trước hết bạn cần phải hiểu rõ cách thức hoạt động của những hệ hành tinh mà mình sẽ đặt chân đến, bởi vì không có ai mò mẫm trong bóng đêm mà không có một ngọn đuốc trên tay mình cả.

Stellaris khiến cho người chơi bận rộn ngay ở những giây phút đầu tiên, khi mà con tàu Science Ship dò tìm những hệ hành tinh xung quanh xem có những mỏ khoáng thạch hay năng lượng nào để bạn khai thác hay không, thì bạn còn phải cải thiện các cơ sở hạ tầng tại thủ phủ của mình để cân bằng việc chi tiêu tài nguyên và xây dựng lực lượng của mình.

Đó chính là bạn ở giai đoạn đầu game: bạn chỉ là một ngôi sao nhỏ bé trong số 800 hệ hành tinh của vũ trụ kỳ vĩ này.

Rồi điều gì đến cũng phải đến.

Bạn gặp gỡ những chủng tộc xa lạ nằm ngoài những gì mà mình biết được qua những trang giấy.

Đối với người viết – công đoàn của chủng tộc bò sát Othathi đề cao sức mạnh tri thức lẫn tiềm lực quân đội, song không ngần ngại kết giao cùng vương quốc Tezekian của chủng tộc Avian vốn yêu chuộng hòa bình và là những nhà tiến sỹ đại tài, cùng với hợp chủng quốc Avtyrran của loài Arthropoid kỳ dị nhưng lại tập những kỹ sư nhạy bén với bộ óc trí lược.

Phía bên kia chiến tuyến là ba liên bang hợp nhất của loài người coi Othethi là những kẻ “cuồng tín” và chà đạp lên quan niệm rằng mọi thực thể sống trong vũ trụ đều có quyền tự do.

200 năm của người viết trong lần chơi hoàn chỉnh đầu tiên của Stellaris diễn ra như vậy, và thật điên rồ khi biết rằng vẫn còn đến 16 chủng tộc nữa đang “chơi vơi” ngoài vũ trụ mà mình chưa biết đến sự tồn tại của họ. 

Giờ đây, Stellaris có cảm giác trở thành một cuộc ganh đua đúng nghĩa, khi bạn nhận ra rằng mình đang bị đối thủ bỏ quá xa, họ sở hữu gấp đôi số hành tinh so với mình, họ đã trở thành một cường quốc công nghiệp và đang nhăm nhe tạo nên một cuộc chiến tranh hạt nhân.

Cuộc đua trong Stellaris buộc bạn phải xác định đâu là kẻ thù, và đâu là những người mà mình có thể bắt tay (và dĩ nhiên là không đâm sau lưng mình nữa).

Stellaris là một áng thư hùng lãng mạn của điệp khúc du hành trong không gian, và mục tiêu cuối cùng của bạn không gì khác chính là chinh phục cõi vĩnh hằng của thiên hà vô tận này

Góp phần khiến cho cuộc chơi trong Stellaris trở nên đa dạng hơn là số lượng tùy biến khủng khiếp mà bạn có thể lựa chọn và kết hợp, tạo nên những chủng tộc với đầy đủ muôn hình vạn trạng.

Một số đặc điểm (trait) và chuẩn mực đạo đức (ethos) được gán cho từng chủng tộc giới hạn kiểu cai trị của chính quyền, cũng như bổ sung một vài lợi ích cho chính chủng tộc đó. 

Ví dụ như Materialist (theo thuyết di vật) giúp tăng 5% cho mỗi nhánh nghiên cứu (research), còn Spiritualist (theo thuyết di tâm) tăng 5% mức độ “yêu đời” của người dân trong toàn bộ lãnh thổ.

Hệ thống trait thì lại phức tạp hơn nhiều khi buộc bạn phải cân bằng giữa đặc điểm mang tính tích cực lẫn tiêu cực, khiến người chơi phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi gán bất kỳ đặc điểm nào cho chủng tộc của mình.

Kiểu chính quyền (government type) ảnh hướng rất lớn đến hướng đi của toàn bộ chủng tộc của bạn và được gói gọn trong một cụm từ duy nhất.

Trong số 3 hình thức chính quyền chính còn được mở rộng ra thành nhiều kiểu mới, và điểm hay ho nhất là bạn có thể chuyển đổi hình thức này sau một khoảng thời gian quyết định, qua mỗi nhiệm kỳ của từng người lãnh đạo vương quốc.

Bạn cho rằng chế độ giác ngộ quân chủ (Enlightened Monarchery) đã quá lỗi thời bởi chỉ có những kẻ yếu mềm mới luôn hướng đến hòa bình?

Sẽ không ai dám ho he khi chứng kiến bạn luân chuyển vương quốc của mình hướng đến con đường độc tài tiềm lực quân sự (Millitarist Dictatorship) đâu.

Stellaris cũng không thiếu các chủng tộc không tham gia trực tiếp vào “trò chơi vương quyền”, hoạt động tương tự như các Faction trong Endless Legend.

Bạn có thể “nô dịch” chúng để biến chúng trở thành tay sai của mình, đuổi cổ chúng đi và lấy quê nhà của chúng làm chỗ gác chân của bạn, hay ban phát một vài công nghệ để giúp chúng tiến tới nền văn minh thế kỷ 21 và đáp lại là sự tôn thờ khó có thể hài hước hơn: “NHỮNG VỊ THẦN ĐÃ ĐÁP TRẢ NIỀM TIN CỦA CHÚNG TA” cho đến khi bạn ra lệnh thảm sát chúng vì tội phân biệt chủng tộc.

Đế chế vũ trụ của bạn còn mở rộng ra bên ngoài những dấu ấn và đặc điểm của chính chủng tộc.

Không những sở hữu những mô hình phi thuyền được thiết kế rất chắc tay, Stellaris cho phép người chơi thoải mái tùy chỉnh module để gắn thêm vũ khí, giáp trụ và bộ cấp năng lượng.

Để gia tăng hiệu quả trong chiến đấu, dò tìm các hệ hành tinh, nghiên cứu công nghệ và cai trị đế chế, nhân lực vẫn là điều thiết yếu và buộc bạn phải cân nhắc dùng người kỹ lưỡng (do giới hạn số lượng người được tuyển chọn) cho từng vai trò, dựa vào độ tuổi, đặc điểm riêng và dĩ nhiên là kinh nghiệm có sẵn hoặc gặt hái được trong quá trình làm việc nữa.

Các nghiên cứu khoa học (scientific research) cũng có một sự thay đổi nhỏ.

Thay vì là một cây Tech Tree được định sẵn thì giờ đây người chơi có 3 nhánh: Biology, Physics và Engineering mang lại 3 phương thức nghiên cứu cho từng loại công nghệ đặc thù.

Vẫn có một cây Tech Tree cho từng nhánh nhưng nó không “hiện hình” sẵn để người chơi bỏ vào hàng và tự động nghiên cứu khi tới lượt, thay vì vậy, các công nghệ hoàn toàn xuất hiện ngẫu nhiên và không theo một trình tự cụ thể nào cả.

Có lúc bạn nâng cấp được mẫu vũ khí tên lửa (Missile) mới, thì bỗng dưng game lại cho bạn lựa chọn nghiên cứu trí thông minh nhân tạo, mở đường tạo nên Synthetics và bắt đầu công cuộc lặp lại lịch sử vũ trụ Mass Effect!

Đó là một hệ thống khiến người chơi phải tùy cơ ứng biến và buộc người chơi phải thay đổi lối mòn phát triển, nếu xui xẻo thì bạn sẽ dậm chân tại chỗ hoặc tệ hơn nữa là “ngửi khói” kẻ địch, nếu may mắn thì những công nghệ hiếm (hoặc nguy hiểm) sẽ khiến bạn chẳng khác gì một đế chế Leviathan có thể xóa sổ thực thể sống chỉ bằng một cái vẩy tay trong vòng vài năm.

Và dĩ nhiên, một áng sử thi lãng màn đầy lời ngợi ca của vũ trụ trong Stellaris luôn sở hữu những cực điểm.

Một khi bạn đã mang trong mình danh hiệu kẻ nắm giữ quyền lực tối cao (“Sovereign”) cũng là lúc mà vũ trụ Stellaris bắt đầu “nổ tung” với những sự biến động mới.

Cuộc nổi dậy của AI bắt nguồn từ nghiên cứu Sentient AI khởi đầu chỉ bằng một thông điệp nho nhỏ: “Mọi sự sống đều phải bị diệt trừ”, cho đến việc giành lấy quê nhà của chính chúng, và đó mới chỉ là bước đầu trong công cuộc lật đổ những người đã tạo ra chúng.

Điều tồi tệ nhất?

Bạn cũng nằm trong số mục tiêu đó, bất kể thái độ của chúng ra sao.

BẠN SẼ GHÉT

Một bản tình ca chưa trọn vẹn

“Những vì sao đẹp nhất khi chúng thẳng tắp trên một hàng…” khoan khoan, câu nói này không đúng lắm, ít nhất đối với Stellaris trong giai đoạn hiện tại.

Thật khó có thể phủ nhận được độ cuốn hút của Stellaris nhất là khi nó là một tựa game thật “đẹp”, không chỉ nằm trong phần trình diễn, mà còn đẹp trong tận cùng lối chơi.

Thế nhưng, thật quá đáng tiếc khi Stellaris lại mắc phải những hạt sạn không đáng có, khiến cho vẻ đẹp của trò chơi trở nên lung lay hơn và bản opera trữ tình mang tên “Stellaris” trở nên khó nuốt hơn!

Lời phàn nàn đầu tiên của người viết, cũng là một người hâm mộ của Endless Legend: giao diện người dùng của Stellaris cần phải cải thiện rất nhiều.

Có thể trong giai đoạn đầu game nó sẽ không làm phiền bạn nhiều lắm, nhưng tới khi bạn gộp lại 60 đơn vị Corvette và Destroyer vào trong một tiểu đoàn duy nhất để dễ chỉ đường, thì trò chơi sẽ ném vào mặt bạn một màn hình hiện rõ… từng đơn vị trong đó và sẽ chiếm 1/4 màn hình của bạn.

Không có một màn hình quản lý chung cho tất cả các hành tinh trong lãnh thổ của bạn, điều đó đồng nghĩa với việc nếu như bạn muốn xây thêm công trình, dọn dẹp các khối công trình và tạo thêm các đơn vị thì phải chỉ định riêng ở từng hành tinh.

Có một điều lạ lùng là mặc dù sở hữu phần hướng dẫn chơi cực kỳ thân thiện cho người mới chơi, song Stellaris lại rất hay giấu nhẹm nhiều thông tin trong quá trình chơi khỏi tầm mắt người chơi.

Mỗi khi một hành tinh hoàn tất việc dọn dẹp khối công trình hay tạo xong phi thuyền, trò chơi chỉ thông báo chung chung như thế, nó không nói rõ có phi thuyền nào vừa xuất xưởng, có công trình nào đã được xây, có khối công trình nào đang bị “kẹt” và không thể tiếp tục phát triển và lý do vì sao nó bị “kẹt”.

Bạn phải nhấn vào từng hành tinh rồi… tự tìm hiểu tất cả, thậm chí kể cả khi bạn trao đổi với các chủng tộc khác, game cũng chỉ hiện đúng thông báo “giao kèo đã hết hạn”, có ai rảnh mà nhớ hết mọi giao kèo mình đã thực hiện với 10 chủng tộc khác cơ chứ!

Stellaris lại mắc phải những hạt sạn không đáng có, khiến cho vẻ đẹp của trò chơi trở nên lung lay hơn và bản opera trữ tình mang tên “Stellaris” trở nên khó nuốt hơn

Cũng bởi vì việc khiến người chơi bận rộn với mọi thứ, mà Stellaris biến điều này trở thành công việc “vò đầu bức tai” theo đúng nghĩa đen, bởi có quá nhiều thứ bạn phải thực hiện bằng tay.

Tại sao người viết không thể cho phép tàu Science Ship tự động dò tìm các hệ hành tinh gần nhau?

Tại sao Construction Ship không tự động xây các khu mỏ khai thác nằm trong biên giới mà phải chờ người chơi chỉ định?

Tại sao không cho phép vạch đường đi được vạch sẵn cho tàu tuần tiễu khi canh gác?

Điều khôi hài nhất trong Stellaris, đó là mặc dù khiến người chơi quá mức bận rộn một cách không đáng như vậy, nhưng khi bắt đầu chiến đấu thì game lại chẳng hề cho người chơi một chút quyền điều khiển nào cho đơn vị lính của mình.

Kết quả là các trận chiến trong Stellaris diễn ra theo phong cách “điện ảnh” nhất có thể, bởi vì bạn chỉ cần ngồi đấy và uống một cốc trà trong lúc thưởng thức trận thư hùng “bùm chéo” của những tiểu đội, và vẫn dư thời gian lau chùi bàn phím và chuột của mình.

Cuối cùng, mặc dù về cơ bản, game 4X không thực sự có “kết thúc”, thế nhưng việc chỉ sở hữu đúng hai điều kiện để chiến thắng (Victory Condition) trong Stellaris khiến người viết khá thất vọng.

Giai đoạn cuối game cũng là lúc mà chiến tranh và xung đột giữa các chủng tộc lên đến đỉnh điểm, thế nhưng lỡ như bạn không muốn đổ máu thì sao?

Tệ quá, bạn sẽ chẳng có cơ hội giành lấy chiến thắng vì Stellaris chỉ sở hữu hai điều kiện duy nhất: hạ gục toàn bộ các vương quốc đối địch hoặc giành lấy 40% lãnh thổ thiên hà (kịch bản quen thuộc của dòng Total War).

Không có cuộc đua đến vạch đích dựa vào số điểm ngoại giao, công nghệ, tài nguyên hay bất kỳ thứ gì không liên quan đến vũ lực.

Chiến thắng trong game 4X không đồng nghĩa với việc trò chơi kết thúc, vậy hà cớ gì mà phải giới hạn cách chơi của mỗi người?

---

GAME ĐƯỢC HỖ TRỢ BỞI PARADOX INTERACTIVE – CHƠI TRÊN HỆ PC