[dropcap style=”style1″]G[/dropcap]ame engine là gì? Có thể bạn đã nghe nhiều về cụm từ này nhưng không dễ để hiểu thấu đáo về nó. Nói một cách đơn giản: game engine là một bộ phần mềm (software framework) được thiết kế để khởi tạo và phát triển các trò chơi.

Nếu ví một tựa game như một “ngôi nhà” thì game engine chính là các “máy móc, công cụ” để xây nên ngôi nhà đó. Như vậy, bạn có thể thấy chất lượng của một trò chơi có phần đóng góp đáng kể của game engine, bên cạnh yếu tố con người (chính là tài năng của người “thợ xây”).

Nhân dịp thế hệ trò chơi thứ bảy (PS3-XBox360-Wii) vừa kết thúc, mời bạn đọc cùng Vietgame.asia điểm lại một số game engine nổi bật và thành công nhất và những thành quả tuyệt vời mà chúng mang lại.Trước khi bắt đầu, chúng ta sẽ có một số lưu ý nhỏ:

• Một game engine có thể có nhiều phiên bản (ví dụ: CryEngine 1,2,3) ở đây chúng ta chỉ xét chung dòng engine đó chứ không đi vào phiên bản cụ thể.

• Hiển nhiên trong giới phát triển game, số lượng engine là vô cùng lớn khó lòng kể ra hết được. Vì vậy tiêu chí để lọt vào danh sách này là những tựa game đại diện cho chúng, chứ chúng ta không phân tích kỹ về những ưu, nhược mang tính kỹ thuật.

• Danh sách này chỉ mang tính liệt kê, không mang tính xếp hạng.

[space space_height=”40″][su_heading style=”flat-blue” size=”35″ margin=”50″]R.A.G.E[/su_heading]Sau nhiều năm trời gắn bó với RenderWare, để chuẩn bị cho thời đại PS3 và X360, Rockstar đã phát triển engine thế hệ mới của riêng mình: Rockstar Advanced Game Engine (viết tắt là RAGE).

Nghe nói chính Red Dead Revolver là nguyên nhân của việc ra đời này, vì Rockstar mong muốn tạo nên một phần tiếp theo hoành tráng mà không một engine nào khác có thể đảm đương nổi. Họ bắt đầu nghiên cứu RAGE từ năm 2004, kết quả cho đến bây giờ thật sự mỹ mãn.

RAGE có rất nhiều điểm mạnh. Nó có khả năng xây dựng một thế giới mở rộng lớn, xử lí trí tuệ nhân tạo (A.I) phức tạp, các hiệu ứng thời tiết và thích ứng với nhiều phong cách chơi (rất hiển nhiên với những ai là các “cựu binh” GTA).

Bên cạnh đó game engine này cũng rất “thân thiện” với các phần mềm bên thứ ba, như bộ xử lý chuyển động Euphoria hay công nghệ vật lý Bullet.[su_quote]RAGE có khả năng xây dựng một thế giới mở rộng lớn, xử lí trí tuệ nhân tạo (A.I) phức tạp, các hiệu ứng thời tiết và thích ứng với nhiều phong cách chơi [/su_quote]Kể từ khi được ứng dụng đến nay, RAGE đã thu được những thành công rực rỡ. Mặc dù ra mắt đã lâu, Red Dead Redemption vẫn là một trong những tựa game thế giới mở đẹp và ấn tượng nhất bạn có thể tìm thấy ở thế hệ console thứ bảy.

Còn với Max Payne 3, chúng ta có những nhân vật sống động và chi tiết bậc nhất mà bạn có thể thấy trong một trò chơi. Bom tấn GTA 5 là đỉnh cao mà mọi trò chơi chỉ có thể “mơ” đến với chất lượng trình diễn siêu hạng của nó.

Đó là chưa kể “ngôi vua” đó có lẽ sẽ còn duy trì rất lâu nữa với sự xuất hiện của GTA 5 “next-gen”, vẫn được tút lại từ RAGE.

Với phong độ tuyệt vời của mình, mặc dù thế hệ console thứ bảy đã kết thúc, nhưng xem ra còn lâu RAGE mới “nghỉ hưu”. Như vậy, nhiều khả năng chúng ta sẽ được chứng kiến những siêu phẩm mới trên PS4 và XBox One mà game engine này mang lại. [su_divider] [su_heading style=”flat-blue” size=”35″ margin=”50″]CRYENGINE[/su_heading][su_quote]Từ đó đến nay, những game FPS của Crytek luôn có chất lượng đồ họa thuộc loại “vô đối”![/su_quote]CryEngine gắn liền với tên tuổi Crytek và những tựa game “Cry” của họ.

Một engine nổi tiếng, đình đám ngay từ khi ra mắt và luôn là tâm điểm chú ý của giới chuyên môn cũng như game thủ từ đó đến giờ.

Dù bạn có thích hay không, thì khó có thể phủ nhận CryEngine có thể tạo ra những hình ảnh thuộc loại “đỉnh” nhất hiện nay.Trở lại năm 2004, khi mà cả thế giới đều đang trông ngóng những Half-Life 2, Doom 3 hay S.T.A.L.K.E.R thì một studio vô danh từ Đức đã làm tất cả phải sửng sốt với Far Cry, một game bắn súng (FPS) thế giới mở với khung cảnh nhiệt đới tuyệt đẹp. Từ đó đến nay, những game FPS của Crytek luôn có chất lượng đồ họa thuộc loại “vô đối”!

Cũng vì vậy mà game engine này khét tiếng “sát phần cứng”, còn Crytek thì nổi danh “làm game chỉ để benchmark”. Liên tiếp ba bản Crysis được tung ra và chúng trở thành một biểu tượng “sang chảnh” lúc đó (còn chất lượng game càng về sau thì chỉ “thường thường bậc trung” mà thôi).Sau nhiều năm chỉ chơi với PC, CryEngine đã có bước phát triển mới. Đó là khi Crytek không thể làm ngơ trước mảnh đất console màu mỡ nữa và CryEngine buộc phải “hạ mình” để chơi với thế hệ console thứ bảy.

Hạ mình có nghĩa là những tính năng cao cấp buộc phải giảm tải, để có thể chạy trên các console với cấu hình “khiêm tốn” hơn PC.

Mặc dù chất lượng hình ảnh vẫn rất cao, CryEngine trên console khó lòng so sánh được với người anh em PC, nhất là ở những cấp độ cao nhất.Với khả năng cho ra những hình ảnh quá “ảo”, CryEngine dường như không cần nâng cấp nhiều để thích ứng với thời đại PS4/XBox One. Game engine này tiếp tục được ứng dụng để phát triển RYSE, trò chơi được ca tụng là “đẹp nhất từ trước tới nay” (ở thời điểm ra mắt).

Nhưng ngay cả bộ cánh đồ họa mĩ miều đó cũng không cứu được một tựa game thiếu nội lực (lối chơi buồn ngủ, đồ họa “sát” phần cứng cật lực), một sai lầm mà Crytek đã luôn gặp phải kể từ khi họ quá chạy theo mặt “nghe nhìn”.

Không lạ khi họ đã phải trả giá! Crytek hiện nay đang gặp rất nhiều khó khăn và thậm chí đứng trước nguy cơ phá sản. Số phận của CryEngine, một viên ngọc quý trong thế giới game, vẫn còn bất định. [su_divider] [su_heading style=”flat-blue” size=”35″ margin=”50″]NAUGHTY DOG ENGINE[/su_heading]Naughty Dog là một trong những nhà phát triển game xuất sắc nhất thế giới. Dòng game Uncharted của họ là một minh chứng cho thấy PS3 có thể tỏa sáng như thế nào nếu gặp đúng “ông thầy” mát tay!

Ở thời điểm ra mắt, chúng trở thành những chuẩn mực hình ảnh cho các game trên console, góp phần không nhỏ vào thành công liên tiếp của hãng game này.Được phát triển chuyên biệt cho PS3, dễ hiểu vì sao Naughty Dog Engine có thể tận dụng được sức mạnh của hệ máy phức tạp này.

Trải qua một thời gian dài nghiên cứu và tối ưu, thành quả đầu tiên đã đến với Naughty Dog bằng Uncharted: Drake’s Fortune năm 2007.

Mô hình nhân vật tuyệt đẹp, diễn hoạt nhuần nhuyễn, các hiệu ứng ánh sáng ngoạn mục cùng màu sắc phong phú, chưa kể những pha hành động đúng “chuẩn Hollywood”.Hai năm sau, công sức một lần nữa được đền đáp với Naughty Dog khi họ “vượt qua chính mình” bằng siêu phẩm Uncharted 2: Among Thieves.

Đây là một trong những tựa game được đánh giá cao nhất mọi thời đại, một kiệt tác hoàn mỹ, và nếu nói riêng về mặt hình ảnh thì là một kỳ quan khó có đối thủ!

Bạn sẽ không ngừng kinh ngạc trước những cảnh quan ngoạn mục mà Uncharted 2 trình diễn. Mọi thứ từ ánh sáng, hiệu ứng, diễn hoạt, vật lý, cho đến A.I, cảm giác điện ảnh (cinematic)… đều được nâng cấp toàn diện.[space space_height=”20″][su_quote]Giờ đây cụm từ “Naughty Dog” đã đồng nghĩa với đồ họa tuyệt đỉnh.  Truyền thống này chắc chắn sẽ được tiếp diễn sang thế hệ console mới[/su_quote]Sau thành công rực rỡ, Naughty Dog Engine tiếp tục được sử dụng cho một tác phẩm lớn khác là The Last of Us. Kết quả thật mỹ mãn!

Giờ đây cụm từ “Naughty Dog” đã đồng nghĩa với đồ họa tuyệt đỉnh.  Truyền thống này chắc chắn sẽ được tiếp diễn sang thế hệ console mới, khi mới đây Uncharted 4 đã trình làng một đoạn phim làm các fan lên cơn sốt. [su_divider] [su_heading style=”flat-blue” size=”35″ margin=”50″]UNREAL[/su_heading]Unreal Engine nổi tiếng tới nỗi, nếu nói tới đồ họa game mà không nhắc đến Unreal Engine thì cũng như xem bóng đá mà không biết Messi là ai vậy.

Là một trong những engine 3D “đầu tàu”, Unreal Engine đã trải qua một quá trình phát triển dài, phiên bản hiện tại là Unreal Engine 4 hỗ trợ cả console và PC thế hệ mới nhất. Có lẽ Epic Games đã làm quá tốt công tác nâng cấp (cải tiến liên tục để không bị lỗi thời) lẫn quảng bá, khiến cho game engine này trở nên quá phổ biến.

Số lượng game dùng Unreal Engine nhiều không đếm xuể. Nếu xét riêng một khía cạnh nào đó, Unreal Engine chưa chắc đã sánh bằng các game engine khác, nhưng xét một cách tổng quan, đây là một engine “phổ thông” lý tưởng!Để thấy được sự thành công của Unreal Engine, hãy nhìn sang Quake – một engine cùng thời. Quake không kém phần mạnh mẽ, được tạo nên bởi thiên tài công nghệ John Carmack, nhưng Quake (và các biến thể của nó) không bao giờ có thể đạt đến sự phổ biến như Unreal Engine.

Có một điểm thú vị về Unreal Engine là những trò chơi ứng dụng engine này thường tạo hình nhân vật cao-to-đen-hôi, trông khá “cục súc”.[su_quote]Nếu xét riêng một khía cạnh nào đó, Unreal Engine chưa chắc đã sánh bằng các game engine khác, nhưng xét một cách tổng quan, đây là một engine “phổ thông” lý tưởng[/su_quote]Có thể kể ra nhiều ví dụ: dòng game Gears of War, Batman, BioShock,  Borderlands hay Mass Effect… Hầu hết chúng đều là game bắn súng (FPS). Nhưng sự đa năng và mạnh mẽ của Unreal Engine không chỉ dừng ở đó.

Từ dạng game hành động như DmC, Enslaved đến cel-shaded như Lollipop Chainsaw, Killer is Dead, từ nhập vai như Lost Odyssey, đối kháng Mortal Kombat cho đến indie như Mighty No 9 hay thậm chí game di động như Infinite Blade, tất cả đều có thể ứng dụng công nghệ của Unreal Engine. Bạn đọc có thể thấy sức lan tỏa và ảnh hưởng của dòng engine này mạnh mẽ thế nào!

Rõ ràng là khi cần phát triển một trò chơi có đồ họa tốt và phải cân nhắc nhiều yếu tố như: dễ sử dụng, dễ phát triển, chất lượng đã được kiểm chứng từ lâu… người ta sẽ không ngần ngại chọn Unreal Engine.Đó là lí do engine này chinh phục được cả người Nhật vốn nổi tiếng bảo thủ, với những trò chơi như The Last Remnant, Lost Planet, Drakengard 3… Trong một động thái mới nhất, bom tấn Kingdom Hearts 3 cũng đã chuyển sang Unreal Engine 4, dù “đại gia” Square Enix không thiếu engine khủng.

Với Unreal Engine 4, Epic đang quyết tâm giữ vững vị thế dẫn đầu thị trường engine đồ họa. Những hình ảnh Unreal Engine 4 thể hiện không hề thua kém bất kỳ engine tốt nhất nào hiện nay.

Gần như chắc chắn Unreal Engine 4 sẽ tiếp nối truyền thống hào hùng mà các “tiền bối” của nó đã tạo dựng được trong thế hệ mới. [su_divider] [su_heading style=”flat-blue” size=”35″ margin=”50″]ANVIL[/su_heading][su_quote]Anvil đã “tiến hóa” thêm một bước thành Anvil Next và được sử dụng trong tất cả các sản phẩm chủ lực của dòng game “con cưng” Assassin’s Creed[/su_quote]Game engine chủ lực của Ubisoft đã trải qua một quá trình phát triển dài, với nhiều thay đổi và nâng cấp. Thoạt đầu, nó có tên là “Scimitar” và được ứng dụng trong Assassin’s Creed cùng phiên bản “thần thoại” Prince of Persia 2008.

Ngày đó, người viết đã rất ấn tượng với đồ họa của Assassin’s Creed vì cảm giác sắc nét và chi tiết mà nó thể hiện!

Sau khi đổi tên thành “Anvil”, game engine này được sử dụng cho bộ ba game về sát thủ Ezio (từ Assassin’s Creed 2 đến Assassin’s Creed Revelations) cũng như Prince of Persia: The Forgotten Sands.

Thật lạ là lúc này hình ảnh lại có vẻ “mờ ảo” và có phần kém chân thực hơn (do có một độ “bóng bẩy” nhẹ). Mặc dù theo giám đốc công nghệ của Ubisoft, Anvil đã được nâng cấp nhiều về ánh sáng, phản chiếu, hiệu ứng cũng như A.I.Hiện tại, Anvil đã “tiến hóa” thêm một bước thành Anvil Next và được sử dụng trong tất cả các sản phẩm chủ lực của dòng game “con cưng” Assassin’s Creed.

Từ những phiên bản “giao thời” như Assassin’s Creed 3, Black Flag đến mới nhất như Unity và cả tựa game Tom Clancy’s Rainbow Six: Siege. Anvil Next được cho là có khả năng dựng hình những đám đông lên đến 2,000 người (so với khoảng 100 nhân vật trong các bản trước).

Thế giới trong game cũng có thể thay đổi động, tức là những cứ điểm của địch có thể xuất hiện hay biến mất tùy vào những sự kiện trong trò chơi. Sức mạnh của Anvil Next phải nói đến Assassin’s Creed Unity vừa qua, với những hình ảnh ấn tượng mà tựa game này đã trình diễn (dù rằng lỗi đồ họa cả đống – NV). [su_divider] [su_heading style=”flat-blue” size=”35″ margin=”50″]IW ENGINE[/su_heading]IW chính là Infinity Ward, nhà phát triển huyền thoại đứng sau thương hiệu có lẽ là lớn nhất của cả thế hệ này: Call of Duty.

Sau phiên bản đầu tiên dựa trên id Tech 3, sang đến Call of Duty 2, Infinity Ward đã tự xây dựng bộ công cụ của riêng mình, cho đến khi đó vẫn chưa có tên chính thức.

Rồi ở kỳ E3 2009, khi được hỏi về Modern Warfare 2, đại diện của hãng mới tuyên bố game sẽ chạy trên engine “IW 4.0”.Nếu bạn đã chơi qua các tựa game Call of Duty, thì có lẽ không cần phải giới thiệu nhiều về chất lượng của chúng. Diễn hoạt tuyệt vời, hiệu ứng ánh sáng đẹp mắt, khả năng xử lý A.I phức tạp, âm thanh, độ sâu ảnh trường và mô phỏng vật lý đạn xuất sắc là những thế mạnh nổi bật.

Nhưng có lẽ điểm sáng giá nhất của IW Engine là sự tương thích, vận hành trơn tru mượt mà trên hầu như mọi hệ máy.Thật vậy, bạn luôn đạt được tốc độ khung hình tối ưu 60 khung hình/giây, một yếu tố rất quan trọng đối với một game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS). Cảm giác mượt mà đó còn được đảm bảo qua chiến trường mạng, một trong những nguyên nhân đưa Call of Duty thống trị mục chơi online.

Tất nhiên, có không ít những ý kiến cho rằng đồ họa của Call of Duty là chưa xứng tầm, là “cùi” nếu so với các game bắn súng khác; nhưng Infinity Ward có lý của mình, khi họ phải cân bằng giữa hiệu năng nhận được và cái giá phải trả, để đưa ra quyết định hợp lý nhất.[su_quote]Thật vậy, bạn luôn đạt được tốc độ khung hình tối ưu 60 khung hình/giây, một yếu tố rất quan trọng đối với một game bắn súng góc nhìn thứ nhất[/su_quote] [su_divider] [su_heading style=”flat-blue” size=”35″ margin=”50″]FROSTBITE[/su_heading]Frostbite là engine gắn liền với dòng game Battlefield. Thế hệ đầu tiên của nó được tạo ra cho trò chơi Battlefield: Bad Company và từ đó đã phát triển liên tục để đến phiên bản thứ ba hiện nay.

Hiện Frostbite được sử dụng trong tất cả những tựa game “bom tấn” của EA như Dragon Age Inquisition, Battlefield Hardline, Shadow Realms hay Mirror’s Edge… Cho thấy vị trí “thống lĩnh” của engine này trong lòng người khổng lồ game nước Mỹ.Frostbite là một trong những game engine cho hình ảnh đẹp nhất hiện nay. Engine này có cách đổ bóng rất đặc trưng, nó tạo ra những hình ảnh đầy tính nghệ thuật mà bạn sẽ dễ lầm tưởng đó là một cảnh phim, chứ không phải những hình ảnh 3D vi tính.

Tuy vậy, không phải là không có những điểm trừ. Có thể kể đến cảm giác “lừa tình”: hình ảnh thực tế khi chơi có phần không được “lung linh” như những gì nhà sản xuất đã tung ra.

Bên cạnh đó, game dường như chỉ đẹp nếu bạn đáp ứng được cấu hình “tham lam” của nó, còn ở thiết lập thấp, hình ảnh trông khá… ẹ![su_quote]Engine này có cách đổ bóng rất đặc trưng, nó tạo ra những hình ảnh đầy tính nghệ thuật mà bạn sẽ dễ lầm tưởng đó là một cảnh phim, chứ không phải những hình ảnh 3D vi tính[/su_quote]Dẫu sao, với những hình ảnh quá đẹp và nghệ thuật, Frostbite của Digital Illusions vẫn là một trong những cái tên phải nhắc đến trong thế hệ này.

Và hãy yên tâm là bạn sẽ còn tái ngộ nó nhiều hơn nữa, qua một loạt game bom tấn những năm tiếp theo. [su_divider] [su_heading style=”flat-blue” size=”35″ margin=”50″]LỜI KẾT[/su_heading]Trải qua một chặng đường dài phát triển, những trò chơi ngày càng trở nên đẹp và nghệ thuật hơn. Khi bạn chứng kiến một tựa game mình yêu thích và trầm trồ thán phục phần hình ảnh tuyệt mỹ của nó, hãy dành một chút thời gian để tìm hiểu về game engine – những công cụ đã tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đó.

Biết đâu đấy, có một ngày bạn lại làm việc với chúng thì sao?BÀI VIẾT SỬ DỤNG HÌNH ẢNH ĐƯỢC GOOGLE HỖ TRỢ